Hoạt động tại các thị trường chứng khoán chưa bao giờ hết nóng. Không chỉ các sàn giao dịch chứng khoán trên thế giới mà tại Việt Nam cũng không có dấu hiệu hạ nhiệt. Bài viết này sẽ đưa bạn đến một khái niệm hay được sử dụng trong lĩnh vực chứng khoán – Vay margin.
Khái niệm của vay margin?
Trước hết, chúng ta đi từ khái niệm căn bản nhất của thuật ngữ này. Margin còn có tên gọi khác trong tiếng việt là giao dịch ký quỹ. Đây là một cụm từ dùng để nhắc đến đòn bẩy tài chính trong hoạt động đầu tư mua bán, giao dịch trên thị trường chứng khoán.
Vay margin là một trong những dịch vụ được cung cấp bởi công ty chứng khoán. Cụ thể, dịch vụ này cho phép các nhà đầu tư được vay tiền để mua, giao dịch các loại cổ phiếu với số lượng lớn. Đồng thời, giá trị của số cổ phiếu này cũng lớn hơn giá trị tài sản ròng nằm trong tài khoản trên sàn chơi chứng khoán của các nhà đầu tư.
Các nhà đầu tư giao dịch ở trên công ty chứng khoán nào thì sẽ trực tiếp sử dụng dịch vụ được cung cấp bởi công ty đó. Loại hình vay margin này cũng có điểm gần giống với khoản vay thế chấp tại các nhà băng.
Cụ thể, khi các nhà đầu tư muốn sử dụng dịch vụ vay margin thì tài sản trong tài khoản của họ sẽ phải bao gồm các loại chứng tờ có giá như là trái phiếu, cổ phiếu hay tiền mặt. Đây chính là các loại tài sản có thể sử dụng để đảm bảo cho khoản vay.
Thông tin cho các nhà đầu tư
Tiếp nối những thông tin về khái niệm của các khoản vay margin, bài viết sẽ tiếp tục cung cấp cụ thể các thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư.
Trước hết, việc số tiền mà các nhà đầu tư có thể vay. Số tiền mà một nhà đầu tư có thể vay sẽ do số lượng cổ phiếu mà nhà đầu tư đang nắm giữ. Lượng cổ phiếu mà một nhà đầu tư nắm giữ sẽ không bao giờ là một hằng số.
Con số này luôn luôn biến đổi theo từng thời kỳ khác nhau. Vì thế mà tùy vào từng thời điểm cũng như các công ty chứng khoán khác nhau thì tỷ lệ đòn bẩy tài chính cũng theo đó mà khác nhau.
Lấy ví dụ cụ thể như sau: nếu một nhà đầu tư đang có mức tài sản trong tài khoản tại một công ty chứng khoán là 200 triệu (bao gồm cả những giấy tờ có giá và tiền).
Nếu như công ty chứng khoán mà nhà đầu tư lựa chọn cho phép họ mua đến 300 triệu thì ta có thể tính được tỷ lệ đòn bẩy là 200:300= 1: 1.5. Còn nếu trong trường hợp công ty đó cho phép nhà đầu tư mua đến 400 triệu thì tỷ lệ đòn bẩy sẽ là 1:2.
Trên thực tế thì tỷ lệ đòn bẩy tốt nhất hiện nay đang ở ngưỡng 1:2. Đây cũng là mức mà ủy ban chứng khoán nhà nước cho phép. Tuy nhiên, rõ ràng là nếu như có luật đề ra thì chắc chắn cũng sẽ có những hành vi lách luật được thực hiện để tạo ra sự khác biệt, nhằm thu hút các nhà đầu tư.
Điển hình như một số các công ty chứng khoán thu hút các nhà đầu tư bằng cách đẩy con số tỷ lệ đòn bẩy tài chính lên ngưỡng 1:3 và 1:4. Đây là ngưỡng tỷ lệ cực kỳ cao, tuy nhiên những rủi ro tiềm ẩn trong đó thì lại không hề nhỏ.
Tác động của việc sử dụng margin tới thị trường
Trong nền kinh tế tài chính, cổ phiếu sẽ có ba dạng xu hướng: tăng giá, giảm giá và đứng nguyên. Tuy nhiên, trường hợp giá cổ phiếu giữ nguyên thường ít xảy ra hơn so với hai xu hướng còn lại.
Trong trường hợp giá trị của cổ phiếu đang tăng lên, nếu như các nhà đầu tư đang sử dụng margin thì nó như một chiếc đòn bẩy, càng mang lại lợi ích nhiều hơn đến cho nhà đầu tư.
Không chỉ lợi nhuận tăng lên mà giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư cũng có xu hướng tăng mạnh theo thị trường. Lúc này, các nhà đầu tư sẽ tiếp tục lợi dụng việc giá tăng mà đi mua thêm cổ phiếu để gia tăng mức lợi nhuận.
Tuy nhiên, trong trường hợp giá cổ phiếu đi xuống thì ngược lại, những nhà đầu tư đang sử dụng margin sẽ khiến cho khối giá trị tài sản ròng giảm theo một tỷ lệ tương ứng với tỷ lệ đòn bẩy tài chính.
Đồng thời, khi giá trị tài sản ròng đi xuống thì gần như xu hướng của các công ty chứng khoán sẽ là yêu cầu đến các nhà đầu tư thực hiện việc bổ sung thêm tài sản đảm bảo. Điều này có mục đích nhằm làm giảm đi mức rủi ro mà các công ty chứng khoán phải chịu.
Khi nào nên sử dụng vay margin?
Bạn nên sử dụng dịch vụ vay margin nếu như bạn đang là một người có kinh nghiệm giao dịch lâu năm trên các sàn chứng khoán. Đồng thời, bạn hãy lựa chọn thời điểm khi mà giá cả cổ phiếu trên thị trường có xu hướng đi lên.
Bên cạnh đó, việc sử dụng dịch vụ này trong khoảng thời gian dài hạn không phải là một lựa chọn thông minh. Bạn cũng nên xem xét, tìm hiểu về những loại cổ phiếu có tính thanh khoản cao để có thể dễ dàng kiếm lời hơn là những khoản có tính thanh khoản kém.
